Geschiedschrijving van Hoorn
Als voormalig clublid mocht ik vorige week mijn gezicht weer eens laten zien op de Rotary Hoorn. Hoe het me verging in ’the rest of my life’ en bij de past-rotarians in Schagen. Ik mocht een praatje van een half uur houden en dat is voor zoiets lang genoeg: ‘Alles goed met mij en met Schagen’. De rest van de tijd heb ik gebruikt om alvast iets te vertellen aangaande het jubileumboek over Hoorn in de Twintigste Eeuw waar ik -zoals u weet van deze nieuwsrubriek- aan mag meewerken met een groep andere amateur-historici en dat in 2017 gaat verschijnen. Ik heb op de Rotarybijeenkomst daarbij een overzichtje gebruikt dat ik u hieronder even meegeef: misschien zijn er onder u die ook in Hoorn geïnteresseerd zijn. Als je ‘ons’ toekomstige boek al even meerekent, is daarmee de hele geschiedenis van Hoorn ‘gedekt’.
1. Uit de schemer van Hoorns Verleden (de jaren 1300-1536) door drs. J. P. H. van der Knaap en L. W. M. Veerkamp (beiden inmiddels overleden) in: Historische Reeks Oud Hoorn no. 2, 1996. Bevat twee opgespoorde handschriften: het Haarlemse (bevat de ‘Origo Civitatis Hornensis’, 1316-1536) en het Londense (British Museum, zeer omvangrijk, bevat Chronicon Hornense (1300-1527), misschien in het bezit geweest van Junius).
2. Chronyk der Stad Hoorn (van 1316 tot 1629) door Dr. Theodorus Velius (1572-1630), eerste druk 1604, tweede (vermeerderd) 1617, derde (vermeerderd) 1648, vierde (vermeerderd en geannoteerd uitgegeven door de remonstrantse Hoornse predikant Sebastiaan Centen) 1740 (gaat tot 1730). De derde druk van 1648 is in 2007 opnieuw uitgegeven in Hoorn als deel 1 van de Hist. Reeks van de Bas Baltusstichting. (Tussen haakjes: Er is een facsimile-uitgave van Velius’ eerste druk (1604) uitgegeven in de vorige eeuw (1979)). De uitgave van 2007 werd als een prachtige geannoteerde heruitgave in twee delen verzorgd door Jan Plekker, Rob Resoort en Ben Leek b.g.v. het negentigjarig bestaan van ‘Oud Hoorn’. Als deel 3 van de Biografische Reeks Oud Hoorn werd in 2013 een biografie van Velius uitgegeven, geschreven door Piet Boon en Marit Veerman-Boon met een gedicht van de Hoornse stadsdichter en van een zekere Gerard Weel!
3. ‘Vervolg op de Chronyk der Stad Hoorn van de heer Dr. T. Velius’ over de jaren 1630-1799 door drs. H. W. Saaltink, uitgegeven bij het vijfenzeventigjarig bestaan van ‘Oud Hoorn’ (1992); Geschiedenis van de stad Hoorn, de jaren 1629-1773 door dr. C. A. Abbing (rector van de Hoornse Latijnse School) 1842; ‘Onder Regenten’ door Dr. L. Kooijmans. De elite in een Hollandse stad; Hoorn 1700-1780; uitg. De Bataafsche Leeuw 1985.
4. ‘Hij komt van Hoorn’, Hoorn in de negentiende eeuw (tussen 1795 en 1914) door Jos M. M. Leenders, 64 verhalen (Hist. Reeks deel 6) 2012; idem: Benauwde Verdraagzaamheid, Hachelijk Fatsoen (1800-1873) diss. 1991, ed. in de Hollandse Hist. Reeks (deel 17) 1992; idem: ‘Zijn dit nu handelwijzen van een herder..!’ (2008);
Twee eeuwen Stadsbestuurders van Hoorn 1795-2002 door Leo Hoogeveen en Arie van Zoonen (Hoornse Historische Reeks 2002); De bouwers van de St. Cyriacus- en Franciscuskerk door J. Onstenk (1982).
5. ‘Hoorn in de Twintigste Eeuw’ door een collectief amateur-historici b. g. v. het honderdjarig bestaan van de Vereniging ‘Oud Hoorn’, te verschijnen in het najaar van 2017.
Hoornse Kermis en Lappendag 2015
Onze maandagochtendclub ging op Lappendag -het slot van de Hoornse kermis- gewoon door, maar met alleen mannen natuurlijk. Uiteraard hebben we het kermis- en lappengebeuren grondig onder de loupe genomen. In een van de kermisattracties (de botsautootjes) werd op de eerste kermisdag een eucharistieviering gehoden o. l. v. de landelijke kermispastor en de plaatselijke pastoor. Heel laagdrempelig. Met meer opkomst dan meestal in de kerk. Passend of ongepast? Betreffende Lappendag wist een van ons te vertellen dat vroeger elk echtpaar in Hoorn de inhoud van de huishoudbeurs -al of niet goed gevuld naargelang het behaalde jaarresultaat- eerlijk deelde: ieder de helft. De man om het er goed van te nemen in een café en daar de nodige rondjes te geven, de vrouw om ‘lappen’ maar ook nieuwe kleding te kopen met bijbehorende hoed en tas, shawl en schoenen, kousen en sieraden. We twijfelden of het er tegenwoordig nog zo aan toe gaat. Je hoort nu meer over dronkenschap en al of niet voldoende politieoptreden.
Tweede Bloei
Mede door de warme dagen en daarna de plensbuien is onze tuin rijk aan kleur geworden. De meeste nazomerbloemen en struiken pronken volop met hun kleurenpracht. ‘De tweede bloei’ noemt mijn broer dat: minder kortstondig dan die van de voorzomer. Wat zijn wij hier in Holland toch rijk met onze seizoenen, de een nog mooier dan de ander. En altijd weer afwachten of ze iets verrassends of tegendraads met zich meebrengen. En zo gauw je denkt: nu maar weer eens iets anders, breekt er een nieuwe periode aan.
Klassieke Uitvaart
Doordat de Koepelkerk op kermiszaterdag niet beschikbaar was, was er weer eens een katholieke uitvaartdienst met eucharistieviering in de voormalige Engelbewaarders. En nog heel klassiek ook, met veel Latijn. De -overigens uiteraard bedroefde- aanwezigen vonden het best een heel mooi en waardig gebeuren. De Roomse traditie heeft veel tijdgebonden bijkomstigheden met zich meegesleept die we gelukkig sinds het Concilie van de jaren zestig hebben afgeschud, maar -misschien juist daardoor- komt nu ook het klassieke meer tot zijn recht. Als er maar echte diepgang in zit, zowel in oude als in nieuwe vormen.
Hoevinudie?
Als een dier lacht, is ’t een mens.
