Danteclub
Onze literaire leesclub, die de ‘gymnasiale’ klassieken leest en zijn naam ontleent aan de eerste daarvan, Dantes Divina Commedia, heeft afgelopen week Vergilius’ Aeneïs ‘afgewerkt’ en gaat zich de komende periode storten op het Gilgamesj-epos. We hebben intussen twee nieuwe deelnemers gevonden en er één ingeleverd: de goede Ted doet jammergenoeg niet langer mee omdat hij negentig is geworden. Om ons goed voor te bereiden volgen we eerst de serie avonden die Jona Lendering op het ogenblik geeft in Hoorn over het beroemde Mesopotamische Gilgamesjgedicht en de cultuur daaromheen. Ik heb er zin in omdat echte poëzie mij nog meer aanspreekt dan de soms wat lange hoofdstukken van vertellers als Vergilius. Ofschoon deze me zeer getroffen heeft -meer dan vroeger- in de prachtige vertaling van mevrouw d’Hane-Scheltema.
Grote Pier
Dit jaar, 2017, is het niet alleen vijfhonderd jaar terug dat Luther, Erasmus en paus Adriaan optraden maar ook Grote Pier! Het Westfries Genootschap organiseerde vorige week zaterdag een bustocht om nog eens precies de verwoestende overval op de West-Friezen van deze reusachtige barbaar en zijn Friese manschappen in herinnering te brengen. We kregen een uitstekend en wetenschappelijk verantwoord verslag van wat er nu echt gebeurd is toen. Uit verzet tegen de steeds toenemende inpalming van Westfriesland door de Hollandse graven -en daarmee door de Bourgondische en Spaanse Habsburgers- gingen de Friezen met de zegen van de Geldersen hier te keer om ‘hun’ West-Friezen weer bij Friesland te betrekken. Ze kwamen bij Medemblik (waarschijnlijk in Onderdijk!) aan wal en staken dit oudste Westfriese stadje geheel in brand. Hun doel was Alkmaar te bereiken via o.a. Opperdoes-Twisk, Avenhorn, Ooterleek en Vroonen, maar daar werden ze teruggeslagen. De invasie heeft bijna de hele eerste helft van de zestiende eeuw geduurd en de handlangers van Grote Pier gedroegen zich als indertijd de Noormannen en Vikingen: ze staken de dorpen in brand en stalen het vee van de velden. Een (namaak)zwaard van de woesteling is nog te zien in het Historisch Museum van Alkmaar. Ik bedoel maar: kijk uit voor Hollanders, maar ook voor Friezen!
Rigoletto
Gisteravond heb ik in de Amsterdamse Stopera ‘Rígoletto’ meegemaakt. De uitstekende inleidster sloot zich geheel aan bij de juichende recensie van Trouw over de diepgaande enscenering. Ik ook: de liefde van vader Rigoletto voor zijn dochter Gilda die daardoor wordt ingeklemd, raakte me diep. Vooral als zij smoorverliefd wordt op de onbetrouwbare graaf en haar zelfstandigheid doorbreekt. Het boeiendste karakter vond ik eigenlijk toch die graaf: ergens ontdekt hij een beetje wat wáre liefde is. Bovendien zong en speelde hij superieur. De voorstelling werd enige tijd onderbroken vanwege een bronchitishoestaanval bij de hoofdrolspeler: misschien dat ik daardoor meer focuste op de graaf: die had nergens last van!
Ajax
Ik was al wat eerder van huis gegaan: het was de avond van Ajax-Manchester en Amsterdam liep zoals te verwachten viel overvol. Mijn tram werd omgeleid, maar bereikte via de Bilderdijkstraat toch de omgeving van het Museumplein waar ik tussen de schreeuwende en zingende rood-witte fans terechtkwam. Zo’n massa-ervaring had ik nog nooit meegemaakt. Gelukkig wist ik de Leidsestraat te bereiken en via de bloemenmarkt en de Munt het Rembrandtsplein, waar het al wat rustiger was. Op tijd voor de inleiding bereikte ik de Stopera. Na afloop ben ik lopend naar het CS gegaan -de trams waren ontregeld-, niet wetend dat Ajax verloren had. Maar dat ging ik steeds meer aanvoelen: er werd wel geschreeuwd maar niet met vlaggen gezwaaid. In de trein zat in midden tussen de dronken jongeren, maar ik had een veilig hoekje. Wat een avond!
Hoevinudie?
Soms vraag ik me bij dit rubriekje af: wat is humor en wat is flauw? In mijn encyclopedie lees ik dat ‘humor’ vroeger een veel algemenere betekenis had: net zo iets als ‘humeur’. Daarna kreeg het iets mee van ‘komisch’ of ‘grappig’ maar dan wel met een zekere ‘wijsheid’. Je zou het kunnen vervangen door ‘geestig’. En dan niet ‘naargeestig’ natuurlijk.
