Rouw
Nota bene op bevrijdingsdag -ik had de vlag uit!-, afgelopen zondag 5 mei 2019, kreeg ik het bericht van het overlijden van een van mijn dierbaarste vriendinnen. Jarenlang was ze voor haar familie en voor onze gespreksgroep en ook persoonlijk voor mij en voor enkele intimi een kostbare medemens die door haar wijsheid, levenservaring en kennis op medisch gebied een grote steun betekende. Ze was al een keer levensgevaarlijk ziek geweest en schijnbaar daarvan genezen, maar nu was er geen redden meer aan. Vroon, ik bid voor je dat je ons nabij mag blijven.
Uitvlieggaatje
Ook dit jaar volg ik met intense belangstelling het geboorteproces van de jonge mezen in mijn muurkastje. Soms door rechtstreeks uit het raam te kijken, meestal door op mijn computerscherm mee te maken wat er daarbinnen allemaal gebeurt. De vrijerij van de aanstaande ouders onttrekt zich -zoals het hoort- aan onze ogen, maar het keurig plaatsen en warmhouden van de eitjes (niet het leggen zelf) door de aanstaande moeder vraagt nogal wat broedtijd: enkele weken. Deze keer acht eitjes. Het breken van de schalen door de rozerode borelingen is niet erg tijdrovend: binnen twee dagen zijn ze allemaal aan het krioelen. En de ouders meteen veelvuldig in en uit, zodat de opengesperde gele bekjes gevuld kunnen worden en overbodig afval verwijderd. Aan de kleurenrijke be-vering komt geen schilder te pas: alles verschijnt zonder dat iemand weet waar ze het vandaan halen en hoe dat is geprogrammeerd. Ze groeien als kool en zitten elkaar niet in de weg maar houden elkaar warm en beklimmen of verbergen elkaar in vrede. Terwijl hun plekje eigenlijk veel te klein wordt. Het boeiendst vind ik de uitvliegprocedure: pa en ma geven het voorbeeld en minderen het aanbrengen van etenswaren. De sterksten (de mannetjes?) durven het eerst, de laatstgeborenen het laatst. Het is al een hele beslissing het uitvlieggaatje te betreden. En dan: de wijde wereld ligt voor je open, je moet, je kunt niet terug. Een boomtakje is je redding. Het leven is nu pas echt begonnen. Niet veilig, wel vrij. Ik wil later een vogel zijn.
Eikstraatkerk
Ik stel het altijd zeer op prijs als iemand van mijn site-lezers reageert op wat ik geschreven heb. Kortgeleden kreeg ik een hartelijke mail van Mevr. Roelie Klaver-van der Roest -dé insider van de voormalige Eikstraatkerk in Hoorn- die me een aantal correcties en verduidelijkende aanvullingen toestuurde op wat ik schreef in mijn ‘scriptie’ over ‘De kerkelijke gebouwen in Hoorn’. Ik geef ze -met dank aan Roelie- hier graag door aan eventuele geïnteresseerden.
In de eerst eeuwen na de Alteratie (de bestuurlijke overgang naar het protestantisme) heette de hervormde kerk in ons land: de Gereformeerde Religie, al spoedig gedomineerd door de contraremonstranten en de calvinisten. Die kregen de Grote Kerk op het Kerkplein, de Noorderkerk en de Oosterkerk toegewezen. Maar toen koning Willem I na de Franse Tijd, rond 1815, de kerkgenootschappen in ons land onder zijn gezag probeerde te brengen, werd de nieuwe naam: De Nederlandsch Hervormde Kerk. Daaruit ontstonden echter door ontevredenheid over de vrijzinnige richting ervan twee afscheidingen: de Afscheiding van ds. De Cock (1834) en de Doléantie van Abraham Kuyper (1886), die een striktere geloofsbelijdenis wilden en zich in 1890 verenigden in ‘De Gereformeerde Kerken van Nederland’. Ze gingen in Hoorn vanaf 1877 kerken in de door de rooms-katholieken verlaten Mariakapel in de Achterstraat. Tot in 1968 het nieuwe gereformeerde kerkgebouw ‘Het Octaaf’ in gebruik werd genomen.
In de hervormde kerk van Hoorn bestond intussen vanaf 1934 een zelfstandige, niet-evangeliserende maar wel rechtzinnige Buitengewone Wijkgemeente met een eigen kerkgebouw aan de Eikstraat. Die kwam voort uit de in 1862 opgerichte Vereniging tot Evangelisatie te Hoorn, gevestigd in wat genoemd werd ‘het lokaal’ aan het Nieuwland. Dit brandde af in 1922 en daardoor kwam er behoefte aan het Eikstraatkerkgebouw dat eerst nog ‘de kapel’ werd genoemd. In 1951 kreeg de Wijkgemeente een afgevaardigde in de Centrale Hoornse Hervormde Kerkenraad en in 1971 werd ze officieel erkend als Buitengewone Wijkgemeente. Vanaf 1968 kwam het Samen-op-Weg-proces op gang en gingen de kerken steeds meer samenwerken. Tot in 2006 de Protestantse Gemeente Hoorn-Zwaag van de grond kwam (PGHZ) met drie kerkgebouwen: de Noorderkerk, de Dorpskerk van Zwaag en Het Octaaf. De Lutherse kerk behield haar eigen kerkgebouw. Ook de Hervormde gemeente Blokker deed in eerste instantie niet mee, maar in 2010 trad ze toe tot de PGHZ en ontstond de PGHZB-gemeente. De drie grote oude Hoornse kerkgebouwen werden achtereenvolgens afgestoten: de Grote Kerk, de Oosterkerk en de Noorderkerk.
Hoevinudie?
Paul Klee:
Kunst is geen weergave van het zichtbare, maar ze maakt zichtbaar.
