Lauda Sion – Rooms koning – ‘nieuwe’ auto – Hitte? – Hoevinudie?

Lauda Sion – Rooms koning – ‘nieuwe’ auto – Hitte? – Hoevinudie?

Lauda Sion
Zoals ik u vorige maand vertelde, kreeg ik onlangs een reactie op mijn Lauda Sion-vertaling zoals ik die heb opgenomen op deze site in mijn sequensen-scriptie. De welwillende mailschrijver stelde enkele verbeteringen voor. Voor mij was dat een aanleiding nog eens kritisch naar mijn vertaalproduct te kijken. En zie: ik gaf mezelf een onvoldoende! Ik leerde ervan dat je bij vertalen ook een zekere bezinking moet opbrengen: wat je in eerste instantie wel goed lijkt, blijkt je achteraf toch niet te bevallen. Ik heb nu een geheel nieuwe bewerking gemaakt die hopelijk wat meer ‘bezonken’ is en die ik hier laat volgen. Ik ben geen bewonderaar van de middeleeuwse roomse theologie, maar de versvaardigheid van Thomas van Aquino vind ik van de hoogste kwaliteit.

Lauda Sion Salvatorem
Metrische vertaling op rijm van Gerard Weel en Lau Kanen
juli 2019

Huldig, Sion, de bevrijder!
Loof de herder, zing de leider
liederen en samenzang!

Durf voluit uw lof te uiten,
zing van binnen, zing van buiten:
hoogste lof past bij zijn rang!

Heden moet gij zeker zingen
om het grootste aller dingen:
brood dat leeft en leven geeft.

Eens is het de Twaalf gegeven:
’t afscheidsmaal van Jezus’ leven
waarvan elk gegeten heeft.

Sindsdien is er alle reden
voort te zingen tot op heden
met een jubelende geest!

Ja, vandaag is de dag vol feestelijkheid
die die eerste maaltijd werd toegewijd
sinds de stichting van dit feest.

Eet bij deze nieuwe koning
’t nieuwe paaslam in zijn woning!
Weg met de voorbije tijd!

Oud bezwijkt nu, nieuw gaat voor;
schaduw wijkt want licht breekt door
nu de zon de nacht bestrijdt.

Wat eerst Christus zelf eens opbracht,
gaf hij ons te doen als opdracht
tot zijn nagedachtenis.

Onderricht door heilige normen
gaan wij brood en beker vormen
tot wat ons het heilzaamst is.

Wat elk christenmens moet weten
is dat brood hier vlees mag heten
en dat wijn betekent: bloed.

Waar geen inzien helpt of kijken
zal bij ondervinding blijken
wat het diepgaand geloven doet.

Door de buitenkant verwezen
-enkel uiterlijk, geen wezen-
vindt men een verheven schat.

Vlees duidt eten, bloed duidt drinken:
dat kan Christus niet verminken:
daar elk deel hem heel bevat.

Eten laat hem ongeschonden,
breken kan hem niet verwonden:
gaaf treedt hij ons tegemoet.

Of er één of duizend eten,
zijn bereik is niet te meten:
daar dit delen groeien doet.

Allen eten: goeden, kwaden,
maar verschil volgt na hun daden:
leven of ten onder gaan.

Goed vindt leven, kwaad moet sterven:
hoe verschillend is het erven
door wie voor het oordeel staan.

Als men het heilig brood moet breken,
dan zij elke schroom geweken:
ieder deeltje van dit teken
draagt de waarde van het geheel.

Van echt breken is geen sprake:
slechts het uiterlijk kan men raken;
geestelijk doet dit niet ter zake:
onze Heer blijft gaaf en heel.

Zie: het brood dat engelen wensen
wordt tot voedsel voor de mensen;
houdt het binnen mensengrenzen,
werpt het niet voor honden neer.

Houdt van vroeger in gedachten:
Isaak die als offer wachtte,
Mozes die het paaslam slachtte
en het Manna van weleer.

Goede Herder, brood ten leven,
Jezus, wil ons kwaad vergeven,
leid ons, door uw zorg gedreven,
naar het landgoed, hoog verheven,
in het land voorbij de tijd.

Gij die mateloos wijs en machtig
ons hier weidt, de dood indachtig,
maak ons eens met u deelachtig
aan de tafel, rijk en prachtig
van de kring der eeuwigheid.

Amen. Alleluia.

Rooms koning
Bovenstaande term houdt niet hetzelfde in als ‘roi de Rome’ zoals de zoon van Napoleon I werd genoemd. Men noemde zo de meestal Duitse graaf die door zijn collega’s tot kandidaat voor het keizerschap werd gekozen en als zodanig aan de paus werd voorgedragen. In 1248 overkwam dat de Hollandse graaf Willem II over wie op alle Westfriese scholen (ook die van Onderdijk!) later werd verteld dat hij bij Hoogwoud door het ijs zakte en door de vrijheidslievende inheemsen werd vermoord. In het vorige maand verschenen jaarboek van het Westfries Genootschap staat nog weer eens de exacte gang van zaken in het artikel van Erik Cordfunke (blz. 109-111). In 1250 had Willem al een belastingopstand te verwerken gekregen waarvoor hij in 1254 een deel van het Westfriese grondgebied verwoestte, ook al mislukte door het slechte weer de eigenlijke opzet en was de paus daardoor teleurgesteld in de keizerschapskandidaat. “De koning besloot nu de strenge winter van 1255/56 te gebruiken om met een groot leger over de bevroren plassen en meren het Friese gebied binnen te trekken. Hij reed aan het hoofd van zijn troepen, maar zakte met paard en al door het ijs van het Berkmeer. Toegesnelde bewoners maakten korte metten met hem, 28 januari 1256. Zijn lichaam werd stiekem op een geheime plek begraven. Zijn zoon,de latere graaf Floris V, was nog maar anderhalf jaar oud. Pas in 1272 was hij oud genoeg voor een wraakexpeditie, maar die mislukte. Geholpen door troepen uit Gelre en Kleef drong hij in 1282 via de Zuiderzee het Westfriese gebied binnen en bij Hoogwoud wees een oude bewoner de gezochte begraafplek aan. Er werd een plechtige uitvaartdienst gehouden in de Dom van Utrecht en de bijzetting vond plaats in de abdijkerk van Middelburg. Froris V liet een aantal dwangburchten bouwen o.a. bij Alkmaar, Medemblik en Wijdenes en hij verbeterde het Westfriese wegennet aanzienlijk. Ook sloot hij in 1289 een groot aantal verdragen met de plaatselijke bewoners, maar zijn opvolger, Jan I, strafte ze in 1299 nog een keer voor de ‘groeter mesdaet’.”

‘Nieuwe’ auto
Mijn oude Mondeo had -zoals sommigen van u misschien hebben gezien- door mijn rij-enthousiasme nogal wat butsen opgelopen. Toen er kortgeleden nog weer eentje bijkwam ging ik erover denken om hem te vervangen. Dus ik aan het sparen, maar met het idee van ‘voorlopig nog niet’. Hij was me altijd trouw geweest en een trouwe hond of zelfs een konijn vervang je ook niet zomaar. Totdat iemand zei: als je nog eens een nieuwe auto wilt, moet je dat tijdig doen, vóórdat je wordt afgekeurd of dood bent. Nu is dat hopelijk voorlopig nog niet aan de hand, maar het hielp me wel over de streep. Mijn dealer had een prima occasion-aanbieding: weer een Mondeo, kleur: blazer-blue, tien jaar oud maar als nieuw en aanmerkelijk goedkoper dan een echte nieuwe. En natuurlijk met allerlei recente snufjes en zonder butsen. Ik rijd  (of: rij?) weer als een vorst!

Hitte?
Er zijn twee soorten burgers: zij die hun woonkamer op het noorden hebben en zij die hun woonkamer op het zuiden hebben. Ik hoor gelukkig bij de eersten. Dan heb je veel minder last van hitte-dagen omdat de zon al weg is voor hij je lastig kan vallen. We moeten kennelijk nu eenmaal soms hitte-dagen doormaken. Waarom? Daar ga ik niet over!

Hoevinudie?
Kruijswijk: ”Ik wil wel bij de zes horen die als eerste van het klassement in Parijs over de streep kunnen komen!”